چگونه پروبیوتیک‌ها به آلرژی کمک می‌کنند

آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به یک ماده معمولاً بی‌ضرر مانند گرده، گرد و غبار یا برخی غذاها واکنش بیش از حد نشان دهد. پروبیوتیک‌ها، به ویژه سویه‌های خاص، می‌توانند با تأثیر بر تعادل باکتری‌های روده و تنظیم التهاب، به تنظیم پاسخ‌های ایمنی و کاهش علائم آلرژیک کمک کنند.

قبل از این بخوانید: رمزگشایی از دنیای پری‌بیوتیک‌ها، پروبیوتیک‌ها و پست‌بیوتیک‌ها: راهنمای کامل

۱. تنظیم سیستم ایمنی

پروبیوتیک‌ها نقش مهمی در تنظیم سیستم ایمنی ایفا می‌کنند که در مدیریت آلرژی حیاتی است. در آلرژی، سیستم ایمنی تمایل دارد به سمت پاسخ Th2-dominant متمایل شود که منجر به تولید بیش از حد آنتی‌بادی‌هایی مانند IgE می‌شود که واکنش‌های آلرژیک را تحریک می‌کنند. پروبیوتیک‌ها، به ویژه سویه‌هایی مانند Lactobacillus rhamnosus و Bifidobacterium longum، می‌توانند پاسخ ایمنی را به سمت پاسخ Th1-dominant سوق دهند که تولید IgE را کاهش داده و در نتیجه علائم آلرژیک را تسکین می‌دهد.

Lactobacillus rhamnosus، به طور خاص، برای تقویت تولید سلول‌های T تنظیمی (Tregs) که برای حفظ تحمل ایمنی ضروری هستند، شناخته شده است. این سلول‌های Tregs با سرکوب پاسخ‌های ایمنی بیش از حد که در افراد آلرژیک شایع است، به کنترل و کاهش التهاب آلرژیک کمک می‌کنند. این امر پروبیوتیک‌ها را در مدیریت آلرژی‌های تنفسی مانند تب یونجه و آلرژی‌های پوستی مانند اگزما مؤثر می‌سازد.

۲. بهبود سلامت روده برای کاهش التهاب آلرژیک

میکروبیوم روده ارتباط نزدیکی با عملکرد ایمنی دارد و عدم تعادل میکروبیوم روده که به آن دیس‌بیوز (dysbiosis) نیز می‌گویند، اغلب با افزایش التهاب و خطر بالاتر ابتلا به آلرژی همراه است. پروبیوتیک‌هایی مانند Lactobacillus casei و Bifidobacterium bifidum با تقویت رشد باکتری‌های مفید و کاهش باکتری‌های مضر، به بازگرداندن تعادل به فلور روده کمک می‌کنند.

یک میکروبیوم روده سالم‌تر، التهاب سیستمیک را کاهش می‌دهد که به نوبه خود بار کلی روی سیستم ایمنی را کم کرده و به کاهش احتمال و شدت واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند. برای افرادی که آلرژی غذایی دارند، حفظ یک میکروبیوم روده متعادل می‌تواند به ویژه در مدیریت علائم مفید باشد.

۳. تقویت سد دفاعی روده

یک عامل کلیدی در آلرژی‌ها، به ویژه آلرژی‌های غذایی، یکپارچگی سد دفاعی روده است. وقتی سد دفاعی روده آسیب می‌بیند (وضعیتی که اغلب به آن «روده نشت‌کننده» می‌گویند)، آلرژن‌ها می‌توانند از پوشش روده عبور کرده و وارد جریان خون شوند و پاسخ ایمنی را تحریک کنند. نشان داده شده است که پروبیوتیک‌هایی مانند Bifidobacterium lactis و Lactobacillus reuteri با تقویت تولید موسین (mucin)، پروتئینی که یک لایه محافظ روی پوشش روده تشکیل می‌دهد، سد دفاعی روده را تقویت می‌کنند. این کار به جلوگیری از ورود آلرژن‌ها به جریان خون و ایجاد واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند.

۴. کاهش اگزما و درماتیت آتوپیک

درماتیت آتوپیک که به عنوان اگزما نیز شناخته می‌شود، یک وضعیت آلرژیک است که اغلب با پاسخ ایمنی بیش از حد و دیس‌بیوز در روده مرتبط است. پروبیوتیک‌ها، به ویژه Lactobacillus rhamnosus و Bifidobacterium lactis، برای کاهش شدت و بروز اگزما، به ویژه در کودکان، مؤثر شناخته شده‌اند. مطالعات نشان می‌دهد کودکانی که در اوایل زندگی این پروبیوتیک‌ها را دریافت می‌کنند، خطر کمتری برای ابتلا به اگزما دارند.

این پروبیوتیک‌ها با کاهش التهاب سیستمیک، بهبود تحمل ایمنی و تقویت عملکرد سد دفاعی پوست کمک می‌کنند. در برخی موارد، مکمل‌یاری با پروبیوتیک نشان داده است که علائم اگزما را در عرض چند هفته بهبود می‌بخشد و خارش، قرمزی و تورم را کاهش می‌دهد.

۵. تسکین آلرژی‌های تنفسی (تب یونجه)

پروبیوتیک‌ها همچنین می‌توانند در مدیریت آلرژی‌های تنفسی مانند رینیت آلرژیک (تب یونجه) مؤثر باشند. سویه‌هایی مانند Lactobacillus paracasei و Bifidobacterium longum نشان داده‌اند که شدت علائمی مانند عطسه، احتقان بینی و خارش را کاهش می‌دهند. این پروبیوتیک‌ها با کاهش تولید مولکول‌های پیش‌التهابی مانند هیستامین‌ها که مسئول بسیاری از علائم آلرژیک هستند، عمل می‌کنند.

علاوه بر این، Saccharomyces boulardii، یک پروبیوتیک مبتنی بر مخمر، می‌تواند توانایی سیستم ایمنی را در تشخیص مواد مضر از بی‌ضرر بهبود بخشد و احتمال واکنش‌های آلرژیک به آلرژن‌های محیطی مانند گرده و شوره حیوانات خانگی را کاهش دهد.

۶. پیشگیری از تکامل آلرژی در کودکان

یکی از هیجان‌انگیزترین زمینه‌های تحقیق در مورد پروبیوتیک‌ها، پتانسیل آن‌ها در پیشگیری از تکامل آلرژی در کودکان است. چندین مطالعه نشان داده‌اند که دادن پروبیوتیک به زنان باردار و نوزادان می‌تواند احتمال ابتلای کودک به شرایط آلرژیک مانند اگزما، آسم و آلرژی‌های غذایی را کاهش دهد.

Lactobacillus rhamnosus به ویژه در این زمینه به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است. هنگامی که این سویه در دوران بارداری و اوایل کودکی مصرف شود، به نظر می‌رسد تحمل ایمنی را در کودکان ارتقا می‌دهد و خطر ابتلای آن‌ها به آلرژی را در مراحل بعدی زندگی کاهش می‌دهد. اعتقاد بر این است که کلونیزاسیون زودهنگام روده نوزاد با باکتری‌های مفید به آموزش سیستم ایمنی برای پاسخ مناسب به آلرژن‌های بالقوه کمک می‌کند.

۷. تولید ترکیبات ضد التهابی

پروبیوتیک‌ها طیفی از ترکیبات ضد التهابی مانند اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFAs) تولید می‌کنند که شامل بوتیرات، استات و پروپیونات می‌شود. نشان داده شده است که SCFAs با تنظیم فعالیت سلول‌های ایمنی و تقویت تولید مولکول‌های ضد التهابی مانند اینترلوکین-۱۰ (IL-10)، التهاب را کاهش می‌دهند. این ترکیبات با کاهش تولید سیتوکین‌های پیش‌التهابی که مسئول تورم، قرمزی و ناراحتی مرتبط با آلرژی هستند، به کنترل واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کنند.

سویه‌های پروبیوتیک مفید برای آلرژی

• Lactobacillus rhamnosus: سطح IgE را کاهش می‌دهد، از تکامل سلول‌های Treg حمایت می‌کند و به پیشگیری از اگزما در کودکان کمک می‌کند.
• Bifidobacterium longum: علائم رینیت آلرژیک را تسکین می‌دهد و سد دفاعی روده را تقویت می‌کند.
• Lactobacillus casei: به بهبود سلامت روده و کاهش التهاب آلرژیک کمک می‌کند.
• Bifidobacterium lactis: از عملکرد ایمنی و سلامت پوست، به ویژه در افراد مبتلا به اگزما، حمایت می‌کند.
• Saccharomyces boulardii: تحمل ایمنی را تقویت کرده و علائم آلرژی تنفسی را کاهش می‌دهد.

سایر ملاحظات برای مدیریت آلرژی با پروبیوتیک‌ها

• رژیم غذایی: یک رژیم غذایی غنی از پری‌بیوتیک‌ها (مانند فیبر میوه‌ها و سبزیجات) می‌تواند با فراهم کردن سوخت برای باکتری‌های مفید، اثرات پروبیوتیک‌ها را تقویت کند.
• مکمل‌ها: مصرف منظم مکمل‌های پروبیوتیک، به ویژه در فصل آلرژی، می‌تواند به حفظ روده سالم و حمایت از تعادل ایمنی کمک کند.
• تداوم: مکمل‌یاری با پروبیوتیک باید در طول زمان مداوم و پایدار باشد تا تأثیر معناداری بر آلرژی‌ها داشته باشد، به ویژه برای کسانی که شرایط آلرژیک مزمن دارند.